دوره 7، شماره 4 - ( 12-1398 )                   جلد 7 شماره 4 صفحات 70-58 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


1- دانشگاه یزد
2- گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده:   (3827 مشاهده)
زمینه و هدف: فلزات سنگین از جمله آلاینده های مخرب محیط زیست هستند که به دلیل اثرات فیزیولوژیکی نامطلوب بر موجودات زنده در غلظت­های کم، حائز اهمیت ­اند. اهداف اجرای این پژوهش، اندازه گیری غلظت برخی فلزات سنگین در غبار صنعتی، ارزیابی و توزیع مکانی شاخص­های واحد سمیت و ریسک محیط زیستی فلزات با استفاده از تکنیک­های زمین آماری کریجینگ است.
روش ­ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقطعی در زمستان سال 1397 با نصب 35 ایستگاه رسوب­گیر در پیرامون تعدادی از صنایع شهرستان اردکان انجام شد. با جمع­آوری نمونه­های غبار و اندازه­گیری غلظت کادمیوم، کروم، وانادیوم، منگنز و آلومنیوم توسط دستگاه ICP-MS، شاخص­های واحد سمیت و ریسک محیط زیستی عناصر مورد ارزیابی قرار گرفتند. با در نظر گرفتن نسبت اثر قطعه به حد آستانه در مدل­های کروی، گوسی، پایدار و نمایی نیم­تغییرنما و اعتبار­سنجی آن­ها با استفاده از معیارهای نظیر مجذور مربع خطا، مجذور مربع خطا استاندارد شده و میانگین استاندارد شده، بهترین روش کریجینگ برای تهیه نقشه توزیع مکانی شاخص ­ها انتخاب گردید.
نتایج: میانگین غلظت آلومنیوم، منگنز، وانادیوم، کروم و کادمیوم به ترتیب 51109/11، 248/02، 152/74، 59/54و  mg/kg07/ 2در غبار اندازه­گیری شد. ریسک محیط زیستی غبار صنعتی در کلاس بسیار بالا تعیین گردید. شاخص واحد سمیت غبار صنعتی کمتر از 4 بود. نتایج پارامترهای نیم­تغییرنما و اعتبارسنجی معیارها نشان داد، بهترین روش برای توزیع مکانی شاخص­ها، روش کریجینگ ساده با مدل­ های نیم­ تغییرنما کروی برای شاخص ریسک محیط زیستی و پایدار برای شاخص واحد سمیت است.
نتیجه­ گیری: کادمیوم و کروم در فصل زمستان سمیت حاد در غبار ایجاد نمی­کنند. نتایج این مطالعه بیانگر تاثیر صنایع در افزایش ریسک محیط زیستی فلزات سنگین است. همچنین جهت باد غالب منطقه نقش مهمی در پراکندگی فلزات سنگین دارد.
متن کامل [PDF 658 kb]   (1496 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1398/10/10 | پذیرش: 1398/12/22 | انتشار: 1399/2/25

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.