زمینه و هدف: امروزه علی‌رغم توسعه‌ی اقتصادی-‌ اجتماعی جوامع و کنترل بسیاری از بیماری‌های مسری، بیماری سل هم‌چنان یکی از مهم ترین علل مرگ و میر و ناتوانی در کشورهای در حال توسعه است. با توجه به وضعیت اپیدمیولوژی نامشخص بیماری سل در شهرستان تربت حیدریه این تحقیق طی سال­ های 1391-1389 صورت گرفت.

روش‌ها: این مطالعه توصیفی به روش مقطعی انجام شد. داده‌های مربوط به مطالعه از پرونده‌های مربوط به بیمارانی که طی سال‌های 1391-1389 به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان تربت حیدریه مراجعه نموده بودند، بدست آمد. داده‌های خام در فرم از پیش طراحی شده ثبت گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و با کمک نرم افزار SPSS نسخه 21 انجام شد.

نتایج: از مجموع 1874 نفر بیمار مشکوک به سل مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهرستان تربت حیدریه  67 مورد با آزمایش مستقیم یا همراه با کشت تشخیص داده شدند. از بین افراد مورد مطالعه 1031 نفر (55درصد) زن و 843 نفر (45درصد) مرد بودند که در محدوده‌ی سنی 2 تا 90 سال با میانگین سنی 50 سال قرار داشتند. 58 درصد مراجعین روستایی و 42 درصد نیز شهری بودند. 97 درصد بیماران مبتلا به سل ریوی و 3 درصد هم سل خارج ریوی داشتند. بیشترین موارد سل خارج ریوی مربوط به غدد لنفاوی بود.

نتیجه‌‌گیری: براساس یافته‌های به دست آمده، لزوم توجه بیشتر به امر بیماریابی به‌ویژه در گروه سنی 65 سال و بالاتر، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در مورد بیماریابی، شناسایی به موقع بیماران و اطلاع رسانی به مردم با استفاده از رسانه‌های گروهی پیشنهاد می‌گردد.