محمد خمرنیا، مهدیه بختیاری، محمد حسن امیری مقدم، فاطمه جوادی، فاطمه صفدری ادیمی، مصطفی پیوند،
دوره ۱۰، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ترویج تغذیه با شیر مادر را یکی از راهبرد های مهم برای رشد و بقای کودکان بیان کرده است. این مطالعه با هدف تبیین تجارب مادران از چالش های تغذیه شیرخواران از شیر مادر در جنوب شرق ایران انجام شده است.
روشها: این مطالعه کیفی در سال ۱۴۰۱ در شهر زاهدان، با بالاترین نرخ تولد در کشور، انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل مادران دارای فرزند زیر یکسال بود که به هر دلیلی از شیر خود برای تغذیه کودک استفاده نمی کردند بود. افراد به روش نمونهگیری هدفمند وارد مطالعه شده و نمونهگیری تا زمان اشباع داده ها انجام گردید. جمع آوری داده به صورت مصاحبه در پایگاه های سلامت و با استفاده از راهنمای سئوالات انجام شد. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده گردید.
یافته ها: تحلیل داده ها منجر به پدیدار شدن چهار مضمون اصلی و ۱۷ طبقه شامل: ۱. عوامل مرتبط با مادر (شامل طبقات بیماری مادر، ویژگی های جسمی و ارثی، سوء تغذیه مادر، استفاده از دارو، عدم دوشیدن شیر مادر، خرافات و دلایل مذهبی)، ۲. عوامل مرتبط با نوزاد (شامل طبقات بیماری نوزاد و عدم تمایل نوزاد به مصرف شیر مادر )، ۳. عوامل مرتبط با خانواده (نداشتن وقت کافی، داشتن دو شیر خوار همزمان، فاصله ی زیاد بین دو بارداری و دوری نوزاد از مادر) و ۴. ویژگی های شیرخشک (شامل طبقات وابستگی نوزاد به شیر خشک در استفاده مقطعی، وزن دهی بیشتر به نوزاد و بیدار نشدن نوزاد در شب) شد.
نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر حاکی از تاکید بیشتر به مسئله آموزش و دادن آگاهی به مادران شیرده می باشد. آگاهی مادران شیرده از فواید و علل الخصوص مضررات عدم شیردهی می تواند نقش مهمی در ادامه تغذیه انحصاری نوزاد داشته باشد.
محمد خمرنیا، مهدیه بختیاری، مصطفی پیوند، محمد حسن امیری مقدم،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف: فرزندآوری یکی از مهمترین مؤلفه های علم جمعیت‌شناسی می باشد. امروزه، کاهش تمایل به فرزندآوری و در نتیجه کاهش نرخ باروری در فهرست مسائل مهم اجتماعی جوامع جای گرفته است. کاهش رشد جمعیت پیامدهای فاجعه باری برای سلامت یک کشور به همراه خواهد داشت. مطالعه حاضر با هدف تبیین تجارب دانشجویان از چالش های فرزندآوری در دوران دانشجویی انجام شد.
روش ها: این مطالعه کیفی به روش تحلیل محتوا در سال ۱۴۰۲ در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. جامعه مورد پژوهش شامل تمامی دانشجویان متاهلی بودند که تمایل به فرزندآوری نداشتند. نمونه گیری به روش مبتنی بر هدف بوده و تا زمان رسیدن به اشباع داده‌ها ادامه داشت. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از راهنمای مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد و ۱۸ مشارکت‌کننده تحقیق (۱۰ مرد و ۸ زن) مورد مصاحبه قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی انجام شد.
نتایج: در این مطالعه ۴۴ درصد مشارکت‌کنندگان بین ۲۶-۲۲ سال بودند. مقطع تحصیلی اکثر آن‌ها (۸ نفر) کارشناسی ارشد بود. بر اساس تحلیل داده‌ها ۳ چالش اصلی در رابطه با عدم تمایل به فرزندآوری استخراج گردید. چالش های اقتصادی شامل دو زیرطبقه مشکلات مالی و عوامل شغلی، چالش های مرتبط با تحصیل شامل دو زیر طبقه عوامل مرتبط با دانشگاه و عوامل زمانی مرتبط با تحصیل و چالش های فردی شامل سه زیر طبقه مسائل ذهنی، مسائل جسمی و عوامل مرتبط با ازدواج بود.
نتیجه گیری: کاهش مشکلات اقتصادی به عنوان مهمترین دلیل عدم تمایل به فرزندآوری، حتی بدون تصویب سیاست های تشویقی در راستای فرزندآوری، می‌تواند منجر به افزایش نرخ باروری شود. برای این مهم باید زیر ساخت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه به صورت پایدار توسعه پیدا کند.
