۲ نتیجه برای رجب پور
محمد رجب پور، عباس حیدری،
دوره ۱۱، شماره ۱ - ( ۴-۱۴۰۲ )
چکیده
پرستاری به عنوان یک حرفه دارای مفاهیم بنیادین است. مفهوم محیط در عملکردی پرستاری بسیار اثرگذار و کلیدی است و تعریف آن براساس فلسفه حاکم بر جوامع معانی متفاوتی می یابد. همچنین آگاهی از مفهوم محیط نه تنها حیطه عملکرد پرستاری را مشخص می کند، بلکه به فهم آن نیز کمک می کند (۱). دیدگاه پرستاران در طول زمان نسبت به محیط تغییرات بسیار زیادی داشته است. از نظر Merchant در مورد محیط، سه دیدگاه اگوسنتریک (Egocentric)، هوموسنتریک (Homocentric) و اکوسنتریک (Ecocentric) وجود دارد (۲). دیدگاه اگوسنتریک متمرکز بر وضعیتهای فیزیکی ضروری مانند هوای تمیز، نور، گرما، تغذیه مناسب برای بهبود افراد است. این دیدگاه، سطح فردی محیط را نشان می دهد. در دیدگاه هوموسنتریک قوانین سودمند اخلاقی مانند دفع مناسب زبالهها در سطح جامعه مورد تاکید است (سطح اجتماعی). دیدگاه اکوسنتریک بر جنبه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محیط تاکید دارد. این دیدگاه ریشه در دیدگاه کل نگر (Holistic) دارد و بر زندگی فرد در جهان با هارمونی، تعادل، بهم پیوستگی و شکوفایی متمرکز است (سطح جهانی) (۳).
مفهوم محیط برای اولین بار در پرستاری توسط فلورانس ناینتینگل مطرح شد. به اعتقاد وی کنترل محیط جزء ضروری بازیابی سلامتی است و از طریق تحلیل های کمی می توان اصلاحات علمی در محیط انجام داد، زیرا سلامتی انعکاسی از محیط اجتماعی و سیاسی است. گرچه این نظریهپرداز به طور مستقیم به واژه محیط اشاره نکرده است ولی عمده فعالیتهایش را به بهبود محیط اختصاص داد تا از این طریق به افزایش سلامت افراد کمک کند. نظریهپردازان اولیه پرستاری مفهوم محیط را به خوبی توصیف نکرده اند و نگاه آنان بیشتر به محیط اطراف بیمار محدود بوده است. در نهایت محیط در اواخر سال ۱۹۷۰ به عنوان یکی از متاپارادایم های اصلی پرستاری مطرح شد (۱). در سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ پژوهشگران پرستاری شروع به کشف محیطهای مختلف نموده اند. کار آنها تحت تاثیر فلاسفه ی شرق، بومی آمریکا و معاصر بود که براساس تفکرات محیطی، استراتژی هایی جهت کاهش مشکلات محیطی داشتند. در اواسط سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ پژوهشگران پرستاری ادراکات جدیدی از مفهوم محیط داشتند. ایده تفکر Upstream توسط Butterfield به پرستاری معرفی شد. این واژه به مداخلاتی اشاره دارد که متمرکز بر اصلاح وسیع شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است (نوعی تفکرات محیطی). این ایده توسط پژوهشگران بعدی هم توسعه داده شد تا اینکه Jahn Dixon در سال ۲۰۰۲ ایده تفکر Upstream را در قالب یک مدل یکپارچه (Integrative) توسعه داد. این مدل چارچوبی را برای حمایت از این تفکر و پژوهش درباره ارتباط محیط و سلامتی فراهم کرد (۴).
عباس حیدری، محمد رجب پور،
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۲ )
چکیده
زمینه و هدف: خودپایشی مفهومی پیچیده و ذهنی است و تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است. عدم فهم صحیح و بکارگیری آن توسط کادر درمان، منجر به افزایش بار مراجعات، تحمیل هزینه و کاهش کیفیت زندگی افراد می شود. این مفهوم به کرات توسط پژوهشگران استفاده شده ولی ابعاد آن بطور کامل شناسایی نشده است. این مطالعه با هدف واضح سازی مفهوم خودپایشی انجام گرفت.
روش ها: آنالیز مفهوم خودپایشی، براساس مدل واکر و آوانت (۲۰۰۵) در هشت گام با جستجوی پایگاههای اطلاعاتی PubMed، Web of Science، Scopus، CINAHL، Irandoc، Magiran و SID و با استفاده از کلیدواژه های پایش، خودپایشی، خودکنترلی و خودتنظیمی و همچنین معادل انگلیسی آنها تا سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۳) بدون محدودیت زمانی انجام شد.
نتایج: خودپایشی مفهومی چندبعدی است. سواد سلامت، انگیزه و هدفمندی از مهم ترین اجزای آن می باشند. این نوع مراقبت و پیگیری در سطوح مختلف فردی، بین فردی، خانواده و جامعه می تواند بروز یابد.
نتیجه گیری: مطالعه حاضر ابعاد مختلف مفهوم خودپایشی را مشخص نمود. مطالعات آتی می توانند از نتایج این مطالعه در ایجاد ابزار و هم چنین طراحی مداخلات موثر و چند بعدی استفاده نمایند تا اثرات آن را در سطح گسترده مشهود شود.
