هادی خاکزادی، محمدی زیدی، هادی مرشدی،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: خودمراقبتی در بیماران دیابتیک به پیشگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی آنها کمک قابل توجهی می‌کند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سواد سلامت، سازه‌های نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده (TPB) با خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ در شهرستان صومعه‌سرا انجام گرفت.
روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بود که از مهر تا آذرماه ۱۳۹۶ انجام شد. ۱۶۶ نفر از بیماران دیابتیک داوطلب تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهرستان صومعه‌سرا با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل فرم اطلاعات دموگرافیک، مقیاس‌های روا و پایایی مرتبط با سازه‌های TPB، پرسشنامه سواد سلامت و پرسشنامه خودمراقبتی بودند. داده‌ها با نرم افزارSPSS ویرایش۲۳ و Lisreal ویرایش ۸/۸ و آزمون‌های همبستگی پیرسون و آنالیز مسیر تحلیل شدند.
نتایج: میانگین سنی نمونه‌ها ۹/۵±۵۷/۳ سال و ۵۸/۴ % بیماران زن بودند. میانگین سواد سلامت در زنان به طور معناداری بالاتر از مردان بود (۰/۰۲۱=P) و در بیماران با میزان تحصیلات بیشتری نیز به طور معناداری بالاتر بود (۰/۰۲۶=P). میانگین نگرش، هنجارهای انتزاعی و قصد بین بیماران با سواد سلامت پایین و کافی اختلاف معنادار را نشان داد (۰/۰۵< P). بیماران با سواد سلامت پایین و کافی از لحاظ رعایت رژیم غذایی (۰/۰۷=P) و فعالیت جسمانی (۰/۰۱۷=P) با یکدیگر اختلاف معناداری داشتند. متغیرهای نگرش (۰/۳۸=β)، کنترل رفتاری (۰/۲۹=β)و هنجارها (۰/۱۹=β) به ترتیب مهم‌ترین پیش‌بینی کننده قصد رفتاری بودند(۰/۰۵<P).
نتیجه گیری: ارتباط بین سواد سلامت و متغیرهای روان‌شناختی نگرش، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک‌شده با خودمراقبتی در بیماران دیابتی معنادار بود، بنابراین، توجه به متغیرهای مذکور در طراحی مداخلات آموزشی ضروری به نظر می‌رسد.
