مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه

---

زمینه و هدف: مصرف مواد و مشروبات الکلی یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی است که اکثر کشورهای جهان از جمله ایران به نوعی با آن مواجه می­باشند. اطلاعات اندکی در مورد این موضوع مهم در کشور موجود است، لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل پیش ­بینی­ کننده­ مصرف مواد و مشروبات الکلی در نوجوانان انجام گردیده است.

روش‌­ها: در این مطالعه توصیفی با استفاده از روش نمونه­ گیری خوشه­ ای ۲۰۱ نفر از پسران دانش­ آموز مقطع متوسطه شهرستان نجف آباد (اصفهان) انتخاب و توسط پرسش‌نامه­ های نیم­رخ خطر مصرف مواد و رفتار مصرف الکل مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده­ ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره انجام شد.

نتایج: یافته­ ها نشان داد که بین مصرف مشروبات الکلی در طول عمر با مولفه­ های ۱۲ گانه نیمرخ خطر مصرف مواد، هم چنین تمایل به مصرف مشروبات الکلی با نگرش به مصرف مواد و نیز نظارت خانواده با احساس تعهد به مدرسه همبستگی معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نگرش به مصرف مواد، احساس تعهد به مدرسه و نگرش والدین به مصرف مواد و نیز مولفه مصرف مشروبات الکلی در طول عمر را با تبیین ۰,۶۴ از واریانس پیش­ بینی می نماید. هم چنین نگرش به مصرف مواد، تکانشگری و نگرش والدین به مصرف مواد تمایل به مصرف مشروبات الکلی را با تبیین ۰.۱۲ از واریانس آن پیش­ بینی نموده ­اند.

نتیجه‌­‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش می­ توان گفت که علل گرایش به مصرف مواد و مشروبات الکلی در نوجوانان در سطوح متعدد فردی، خانوادگی، مدرسه ­ای و اجتماعی قرار دارند که برای مقابله با این مشکل باید مداخلات پیش‌گیری، کنترل و ترک مدنظر برنامه ریزان و متولیان امور قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: تربیت جنسی، مجموعه اقداماتی است که از مراحل اولیه زندگی انسان، با هدف رشد متعادل غریزه جنسی صورت گرفته و در شکل‎گیری شخصت افراد نقش مهمی ایفا می‌کند. این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر تربیت جنسی دانش آموزان نوجوان شهرستان تربت حیدریه انجام گردید.
روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری را دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه تربت حیدریه در سال تحصیلی ۹۹- ۱۳۹۸ تشکیل می‌دادند. از بین جامعه پژوهش ۳۰۰ نفر به روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی جنسی برگرفته از پرسشنامه‌ی خودکارآمدی عمومی شوارتزر بود. داده‌ها با نرم افزارSPSS  نسخه ۲۴ وتوسط رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج: بر طبق نتایج، سه متغیر روش‌های تربیت جنسی، عوامل خانوادگی و ویژگی های شخصیتی افراد در مجموع حدود (۲۳%) از واریانس تربیت جنسی را پیش بینی نمودند. روش‌های تربیت جنسی، (۰/۲۶=β) از بیشترین قدرت پیش بینی کنندگی برخوردار بود. عوامل خانوادگی (۰/۲۲-= β) و ویژگی های شخصیتی افراد (۰/۱۹-= β) در رتبه­های بعدی قرار داشتند.
نتیجه‌گیری: برطبق یافته‌ها، روش‌های تربیت جنسی، عوامل خانوادگی و ویژگی های شخصیتی افراد، از بالاترین قدرت پیش بینی کنندگی و تاثیر برخوردار بودند. با توجه به حساسیت موضوع و تأثیر آن بر ابعاد مختلف زندگی افراد، شناسایی عوامل موثر بر تربیت جنسی به متصدیان نظام آموزشی کمک می کند تا مسیر بهتری را برای پرورش این بعد مهم تربیتی در پیش گیرند.

---

زمینه و هدف: بیماران افسرده با مشکلاتی در زمینه توانـایی هـای شـناختی، تنظـیم هیجانـات و نـاگویی هیجانی مواجه هستند. چشمانداز زمان به عنوان دیدگاه فرد نسبت به گذشته، حال و آینده شخصی وی، می تواند به بهبود تواناییهای شناختی و هیجانی کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسـی اثربخشـی درمـان مبتنی بر افق زمان بر توانایی های شناختی، تنظیم هیجان و ناگویی هیجانی در نوجوانان دختر افسرده شهر یزد انجام شد.
روش‌ها: این پژوهش به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی نوجوانان دختر افسرده شهر یزد بود. ۲۱ نوجوان دختر افسرده به روش هدفمند انتخاب و بطور تصادفی در دو گروه مداخله (۸ نفر) و کنترل (۱۳ نفـر) قـرار گرفتند. جهت گردآوری داده های پژوهش از ابزارهای استاندارد استفاده شد. گروه مداخله در شش جلسه ۶۰ دقیقـه ای، هفته ای دو بار، در آموزش برنامه افق زمان شرکت نمودند. دادهها با روش تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر تحلیـل گردید.
نتایج: براساس یافته ها درمان مبتنی بر افق زمان بر افزایش توانایی شناختی، بهبود تنظیم هیجانی و کاهش ناگویی هیجانی در نوجوانان دختر افسرده تأثیر معناداری داشت (p<۰,۰۵) امـا اثـر مداخلـه تنهـا در مـورد متغیـر تو انـایی شناختی در طول زمان پایدار بود.(p<۰.۰۵).
نتیجه گیری: بر اساس نتایج ، برنامه افق زمانی مداخله ای سودمند است که با تاکید بـر مولفـه هـایی ماننـد آمـوزش مدیریت فعال زمان، می تواند بر میزان توانایی شناختی تاثیر پایدار و مطلوبی داشته باشد.

---

زمینه و هدف: آموزش سلامت معنوی در نوجوانان دختر باعث بهبود کیفیت زندگی آنان می شود. خانواده از عوامل تأثیرگذار بر سلامت معنوی و کیفیت زندگی نوجوانان است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش سلامت معنوی با مشارکت خانواده بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در نوجوانان دختر انجام گرفت.
روشها: این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار ت صادفی قبل و بعد، بر روی ۶۰ نوجوان دختر ۱۲-۱۴ ساله در شهر م شهد در سال۱۴۰۱-۱۴۰۰ انجام شد. از بین ۲۲ مرکز بهدا شتی شهری دو مرکز به روش ت صادفی ساده انتخاب گردید. ابزار گردآوری دادهها شامل؛ فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط با سلامت کیداسکرین ۲۷ بود. محتوای آموزشی طی ۸ جلسه ۴۵-۳۰ دقیقه ای دو بار در هفته برای گروه مداخله برگزار گردید. گروه کنترل آموزشهای رایج را دریافت نمودند. تجزیه و تحلیل دادهها با نرم افزار SPSS نســخه ۲۴ و آزمونهای تی مســتقل، آنالیز واریانس و من ویتنی یو انجام شد.
نتایج: قبل از مداخله میانگین نمره کلی کیفیت زندگی مرتبط با ســـلامت در دو گروه تفاوت معنیدار نداشــت. (P>۰/۰۵) اما بعد از مداخله میانگین نمره کلی کیفیت زندگی مرتبط با ســلامت در گروه مداخله به طور معنیداری بالاتر از گروه کنترل بود.(P<۰/۰۵) 
نتیجه گیری: آموزش سلامت معنوی با م شارکت خانواده سبب افزایش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در نوجوانان دختر گردید لذا استفاده از این آموزشها توصیه میشود.

---

زمینه و هدف: خودکشی به‌عنوان یک پدیده اجتماعی مهم نقش اساسی در به‌ خطر افتادن سلامت روانی افراد ایفا می‌کند؛ لذا توجه به این پدیده و عوامل مرتبط با آن در دوران نوجوانی بسیار مهم است. پژوهش حاضر باهدف تعیین ارتباط بین نشخوار فکری و تنظیم هیجان با اقدام به خودکشی نوجوانان (۱۳ الی ۱۸ساله) شهرستان بندرعباس انجام شد.
روش­ ها: در این مطالعه  همبستگی ۱۰۰ نوجوان(دختر و پسر) شهرستان بندرعباس که در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ اقدام به خودکشی داشتند به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش‌نامه تنظیم شناختی هیجان، پرسش‌نامه نشخوار فکری نالن و هوکسما و پرسش‌نامه اقدام به خودکشی در نوجوانان بود. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی و با نرم‌افزار آماری SPSS -۲۶ تجزیه‌وتحلیل شدند.
نتایج: بین نشخوار فکری و اقدام به خودکشی از لحاظ آماری همبستگی مستقیم و معنی‌دار وجود داشت (۰/۷۲r= ، ۰/۰۰۱ P< ). همچنین همبستگی بین تنظیم هیجان (کل) و ابعاد آن با اقدام به خودکشی از لحاظ آماری همبستگی معکوس و معنی‌دار وجود داشت (۰/۰۰۱P<). در نهایت نتایج ضرایب رگرسیون نشان داد که از بین متغیرهای ورودی رگرسیون، هر دو متغیر نشخوار فکری( ۰/۴۹=β ) و تنظیم هیجان(۰/۳۹ =β ) از لحاظ آماری معنادار شدند (۰/۰۰۱P<) و توانستند ۶۲درصد از تغییرات متغیر اقدام به خودکشی مراجعین را پیش‌بینی نمایند.
نتیجه­ گیری: بررسی نشخوار فکری، تجارب هیجانی و تنظیم آن‌ها بر اساس فرایندهای شناختی در اقدام به خودکشی اهمیت دارد. همچنین استفاده از راهبردهای سازش‌یافته تنظیم هیجان به نوجوانان می تواند در کنترل اقدام به خودکشی کمک نماید.