M R, A H. The history and concept of the environment in the philosophy of nursing science; Handbook of nursing practice domains:
letter to the editor. jmsthums 2023; 11 (1) :84-87
URL:
http://jms.thums.ac.ir/article-1-1160-fa.html
1- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
چکیده: (1787 مشاهده)
پرستاری به عنوان یک حرفه دارای مفاهیم بنیادین است. مفهوم محیط در عملکردی پرستاری بسیار اثرگذار و کلیدی است و تعریف آن براساس فلسفه حاکم بر جوامع معانی متفاوتی می یابد. همچنین آگاهی از مفهوم محیط نه تنها حیطه عملکرد پرستاری را مشخص می کند، بلکه به فهم آن نیز کمک می کند (1). دیدگاه پرستاران در طول زمان نسبت به محیط تغییرات بسیار زیادی داشته است. از نظر Merchant در مورد محیط، سه دیدگاه اگوسنتریک (Egocentric)، هوموسنتریک (Homocentric) و اکوسنتریک (Ecocentric) وجود دارد (2). دیدگاه اگوسنتریک متمرکز بر وضعیتهای فیزیکی ضروری مانند هوای تمیز، نور، گرما، تغذیه مناسب برای بهبود افراد است. این دیدگاه، سطح فردی محیط را نشان می دهد. در دیدگاه هوموسنتریک قوانین سودمند اخلاقی مانند دفع مناسب زبالهها در سطح جامعه مورد تاکید است (سطح اجتماعی). دیدگاه اکوسنتریک بر جنبه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محیط تاکید دارد. این دیدگاه ریشه در دیدگاه کل نگر (Holistic) دارد و بر زندگی فرد در جهان با هارمونی، تعادل، بهم پیوستگی و شکوفایی متمرکز است (سطح جهانی) (3).
مفهوم محیط برای اولین بار در پرستاری توسط فلورانس ناینتینگل مطرح شد. به اعتقاد وی کنترل محیط جزء ضروری بازیابی سلامتی است و از طریق تحلیل های کمی می توان اصلاحات علمی در محیط انجام داد، زیرا سلامتی انعکاسی از محیط اجتماعی و سیاسی است. گرچه این نظریهپرداز به طور مستقیم به واژه محیط اشاره نکرده است ولی عمده فعالیتهایش را به بهبود محیط اختصاص داد تا از این طریق به افزایش سلامت افراد کمک کند. نظریهپردازان اولیه پرستاری مفهوم محیط را به خوبی توصیف نکرده اند و نگاه آنان بیشتر به محیط اطراف بیمار محدود بوده است. در نهایت محیط در اواخر سال 1970 به عنوان یکی از متاپارادایم های اصلی پرستاری مطرح شد (1). در سالهای 1980 و 1990 پژوهشگران پرستاری شروع به کشف محیطهای مختلف نموده اند. کار آنها تحت تاثیر فلاسفه ی شرق، بومی آمریکا و معاصر بود که براساس تفکرات محیطی، استراتژی هایی جهت کاهش مشکلات محیطی داشتند. در اواسط سالهای 1980 و 1990 پژوهشگران پرستاری ادراکات جدیدی از مفهوم محیط داشتند. ایده تفکر Upstream توسط Butterfield به پرستاری معرفی شد. این واژه به مداخلاتی اشاره دارد که متمرکز بر اصلاح وسیع شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است (نوعی تفکرات محیطی). این ایده توسط پژوهشگران بعدی هم توسعه داده شد تا اینکه Jahn Dixon در سال 2002 ایده تفکر Upstream را در قالب یک مدل یکپارچه (Integrative) توسعه داد. این مدل چارچوبی را برای حمایت از این تفکر و پژوهش درباره ارتباط محیط و سلامتی فراهم کرد (4).
واژههای کلیدی: محیط،
پرستاری،
فلسفه
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/12/9 | پذیرش: 1402/2/13 | انتشار: 1402/5/17