دوره 12، شماره 3 - ( 9-1403 )
جلد 12 شماره 3 صفحات 92-78 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
M E, M K, Z R, A D. Tendency to high-risk behaviors in adolescence based on bright dimensions of personality: the mediating role of distress tolerance and the moderating role of authoritative parenting style Tendency to high-risk behaviors in adolescence. jmsthums 2024; 12 (3) :78-92
URL: http://jms.thums.ac.ir/article-1-1327-fa.html
URL: http://jms.thums.ac.ir/article-1-1327-fa.html
عنایتی مهناز، خانزاده مصطفی، رئیسی زهره، دهقانی اکرم. بررسی اثر هم‌زمان متغیر تعدیلگر سبک فرزندپروری مقتدرانه و متغیر میانجی تحمل پریشانی در ارتباط بین ابعاد روشن شخصیت و رفتارهای پرخطر نوجوانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه. 1403; 12 (3) :78-92
مهناز عنایتی1 
، مصطفی خانزاده 2، زهره رئیسی1 ، اکرم دهقانی1
، مصطفی خانزاده 2، زهره رئیسی1 ، اکرم دهقانی1
1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
2- موسسه آموزش عالی فیض الاسلام
2- موسسه آموزش عالی فیض الاسلام
چکیده: (142 مشاهده)
زمینه و هدف: رفتارهای پرخطر ازجمله چالش‌های دوره نوجوانی است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی آنها داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر آزمون مدل علی گرایش به رفتارهای پرخطر نوجوانی براساس ابعاد روشن شخصیت با توجه به نقش واسطه های تحمل پریشانی و نقش تعدیل کنندگی سبک فرزندپروری مقتدرانه ادراک شده بود.
روش ها: این مطالعه به روش توصیفی- همبستگی انجام شد. نمونه پژوهش شامل 474 نوجوان 16 تا 20 ساله شهر اصفهان بودند که به روش نمونه‌گیری مرحله‌ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از مقیاس اقتدار والدینی بوری (1991)، مقیاس تحمل پریشانی سیمون و قاهر (2005)، مقیاس سه‌گانه روشن شخصیت کافمن و همکاران (2019) و مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی علیزاده و همکاران (1387) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش‌های مدل‌یابی معادلات ساختاری با به‌کارگیری از نرمافزار AMOS-26 با سطح معناداری 0/05 استفاده شد.
نتایج: نتایج ضرایب مسیر مستقیم نشان داد که ابعاد روشن شخصیت اثر منفی و معناداری بر تحمل پریشانی دارند و تحمل پریشانی اثر منفی و معناداری بر رفتارهای پرخطر دارد (P<0/05,0/226- r=).همچنین، ابعاد روشن شخصیت بر رفتارهای پرخطر اثر منفی و معناداری دارد و اثر غیرمستقیم ابعاد روشن شخصیت بر رفتارهای پرخطر از طریق تحمل پریشانی در افراد با نمرات مختلف سبک فرزندپروری مقتدرانه مثبت و معنادار بود (P<0/05،286/-r=).
نتیجه گیری: سبک والدگری مقتدرانه می‌تواند به‌عنوان یک تعدیل گر مؤثر در ارتباط بین ابعاد روشن شخصیت و رفتارهای پرخطر نوجوانی عمل کند. همچنین، تحمل پریشانی به‌عنوان یک میانجی در این رابطه، نقش مهمی در کاهش رفتارهای پرخطر ایفا می‌کند. لذا پیشنهاد می‌شود که برنامه‌های آموزشی و حمایتی برای نوجوانان طراحی شود تا به تقویت مهارت‌های تحمل پریشانی در نوجوانان سبب بهبود سلامت روانی و کاهش رفتارهای پرخطر شود.
روش ها: این مطالعه به روش توصیفی- همبستگی انجام شد. نمونه پژوهش شامل 474 نوجوان 16 تا 20 ساله شهر اصفهان بودند که به روش نمونه‌گیری مرحله‌ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از مقیاس اقتدار والدینی بوری (1991)، مقیاس تحمل پریشانی سیمون و قاهر (2005)، مقیاس سه‌گانه روشن شخصیت کافمن و همکاران (2019) و مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی علیزاده و همکاران (1387) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش‌های مدل‌یابی معادلات ساختاری با به‌کارگیری از نرمافزار AMOS-26 با سطح معناداری 0/05 استفاده شد.
نتایج: نتایج ضرایب مسیر مستقیم نشان داد که ابعاد روشن شخصیت اثر منفی و معناداری بر تحمل پریشانی دارند و تحمل پریشانی اثر منفی و معناداری بر رفتارهای پرخطر دارد (P<0/05,0/226- r=).همچنین، ابعاد روشن شخصیت بر رفتارهای پرخطر اثر منفی و معناداری دارد و اثر غیرمستقیم ابعاد روشن شخصیت بر رفتارهای پرخطر از طریق تحمل پریشانی در افراد با نمرات مختلف سبک فرزندپروری مقتدرانه مثبت و معنادار بود (P<0/05،286/-r=).
نتیجه گیری: سبک والدگری مقتدرانه می‌تواند به‌عنوان یک تعدیل گر مؤثر در ارتباط بین ابعاد روشن شخصیت و رفتارهای پرخطر نوجوانی عمل کند. همچنین، تحمل پریشانی به‌عنوان یک میانجی در این رابطه، نقش مهمی در کاهش رفتارهای پرخطر ایفا می‌کند. لذا پیشنهاد می‌شود که برنامه‌های آموزشی و حمایتی برای نوجوانان طراحی شود تا به تقویت مهارت‌های تحمل پریشانی در نوجوانان سبب بهبود سلامت روانی و کاهش رفتارهای پرخطر شود.
فهرست منابع
1. Champion KE, Parmenter B, McGowan C, Spring B, Wafford QE, Gardner LA, et al. Effectiveness of school-based eHealth interventions to prevent multiple lifestyle risk behaviours among adolescents: a systematic review and meta-analysis. The Lancet Digital Health.2019;1(5):e206e21. [DOI:10.1016/S2589-7500(19)30088-3]
2. Arabnejad S, Mafahkeri A, Ranjbar MJ. The role of family cohesion and self-worth in predicting tendency towards risky behavior in adolescents. Journal of Psychological Studies. 2018;14(1):147-62.
3. Vannucci A, Simpson EG, Gagnon S, Ohannessian CM. Social media use and risky behaviors in adolescents: A meta-analysis. Journal of adolescence. 2020;79:258-74. [DOI:10.1016/j.adolescence.2020.01.014]
4. Bozzini AB, Bauer A, Maruyama J, Simões R, Matijasevich A. Factors associated with risk behaviors in adolescence: a systematic review. Brazilian Journal of Psychiatry. 2020;43:210-21. [DOI:10.1590/1516-4446-2019-0835]
5. Lester D. Theories of personality: A systems approach: Routledge; 2019. [DOI:10.4324/9780429026027]
6. Kaufman SB, Yaden DB, Hyde E, Tsukayama E. The light vs. dark triad of personality: Contrasting two very different profiles of human nature. Frontiers in psychology. 2019;10:467. [DOI:10.3389/fpsyg.2019.00467]
7. Lomas T, Ivtzan I. Second wave positive psychology: Exploring the positive-negative dialectics of wellbeing. Journal of happiness studies. 2016;17:1753-68 [DOI:10.1007/s10902-015-9668-y]
8. Lukić P, Živanović M. Shedding light on the Light Triad: Further evidence on structural, construct, and predictive validity of the Light Triad. Personality and Individual Differences. 2021;178:110876. [DOI:10.1016/j.paid.2021.110876]
9. Sarrionandia A, Ramos-Díaz E, Fernández-Lasarte O. Resilience as a mediator of emotional intelligence and perceived stress: A cross-country study. Frontiers in psychology. 2018;9:2653. [DOI:10.3389/fpsyg.2018.02653]
10. Hossein A, Giti S, Pasha Ma, Arefe A. The role of mindfulness, emotional regulation, distress tolerance and effective communication with others in predicting obsessive-compulsive symptoms. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology .2017: Vol. 22 Pages 270-283. [DOI:10.18869/nirp.ijpcp.22.4.270]
11. Schwarz S. Resilience in psychology: A critical analysis of the concept. Theory & Psychology. 2018;28(4):528-41. [DOI:10.1177/0959354318783584]
12. Evers AW, Zautra A, Thieme K. Stress and resilience in rheumatic diseases: a review and glimpse into the future. Nature Reviews Rheumatology. 2011;7(7):409-15. [DOI:10.1038/nrrheum.2011.80]
13. Mikulincer M, Shaver PR. Attachment orientations and emotion regulation. Current opinion in psychology. 2019;25:6-10. [DOI:10.1016/j.copsyc.2018.02.006]
14. Hébert M, Langevin R, Oussaïd E. Cumulative childhood trauma, emotion regulation, dissociation, and behavior problems in school-aged sexual abuse victims. Journal of affective disorders. 2018;225:306-12. 15. [DOI:10.1016/j.jad.2017.08.044]
15. Villalta L, Smith P, Hickin N, Stringaris A. Emotion regulation difficulties in traumatized youth: A meta-analysis and conceptual review. European child & adolescent psychiatry. 2018;27:527-44. [DOI:10.1007/s00787-018-1105-4]
16. Salavera C, Usán P, Quilez-Robres A. Exploring the effect of parental styles on social skills: The mediating role of affects. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022;19(6):3295 [DOI:10.3390/ijerph19063295]
17. Farnaz R, Leila H. Explaining the attitude towards delinquency in teenagers based on parenting styles. 2019.
18. Moulai B, Ajirlou S, Pourasmeili N. Investigating the relationship between parents' parenting style and high-risk behaviors in middle school students of Meshgin Shahr. 2019. 19. Buri JR. Parental authority questionnaire. Journal of personality assessment. 1991;57(1):110-9. [DOI:10.1207/s15327752jpa5701_13]
19. Buri JR. Parental authority questionnaire. Journal of personality assessment. 1991;57(1):110-9. [DOI:10.1207/s15327752jpa5701_13]
20. Sepehrianazar F. The effect of Jigsaw cooperative learning method on students' basic psy-chological needs. Research in School and Virtual Learning. 1970;4(13):21-30.
21. Simons JS, Gaher RM. The Distress Tolerance Scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and emotion. 2005;29(2):83-102. [DOI:10.1007/s11031-005-7955-3]
22. Ali Zam ZA. Co-occurrence of high-risk behaviors among high school teenagers in Tehran.
23. Gurand Ap B, Azmoudepour Kh, Nasab H. The relationship between dark and light dimensions of personality with life satisfaction with the mediation of value orientations. Positive psychology research paper. 2023;8(4):95-112.
24. Hayes AF. Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach: Guilford publications; 2017.
25. Preacher KJ, Hayes AF. Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior research methods. 2008;40(3):879-91. [DOI:10.3758/BRM.40.3.879]
26. Alipour Gourand B, Azemoudeh M, Esmaielpour K, Hosseini Nasab SD. The Relationship Between Dark and Light Dimensions of Personality with Life Satisfaction Mediated by Value Orientations. Positive Psychology Research. 2023;8(4):95-112.
27. Hatano K, Sugimura K, Crocetti E. Looking at the dark and bright sides of identity formation: New insights from adolescents and emerging adults in Japan. Journal of Adolescence. 2016;47:156-68. [DOI:10.1016/j.adolescence.2015.09.008]
28. Mohammadi M, Zadeh Chaf A, Mirsaleh R, Shiravi E. The mediating role of health anxiety in the relationship between health literacy and death anxiety with quality of life. Positive psychology research paper. 2024;10(1):39-58.
29. seyedkhorasani M S, rafiei-honar H, Mirzahosseini H. The Role of Perceived Parenting Style and Attachment Style in Adolescents' Psychological Well-Being with the Mediation of Self-Control: A Descriptive Study. JRUMS . 2023; 22 (7) :707-724. [DOI:10.61186/jrums.22.7.707]
30. Farzaneh Jajermi H, Sotodeh Asl N, Kahsari R, Jahan F. Presenting a causal model of tendency towards risky behaviors based on religious attitudes and parenting styles of parents: with the mediation of time perspective. Social psychology research. 2021; 11(42): 35-52.
31. Moghaddami-Choboghlouei B, Navidi-Moghadam M, Jahangiri MM. Development of a model of tendency towards risky behaviors based on the behavioral brain system with the mediating role of parenting styles. SALĀMAT-I IJTIMĀĪ (Community Health). 2024; 1(28): 31-42.
32. Nakhaei S, Podeneh Bahry S, Saber Shahraki F, Sargolzaei M. The Role of Family Supervision and Religious Beliefs on the Tendency to Risky Behaviors in Adolescents Aged 16 To 18 Years in Zabol City. JNIP 2022; 14 (18) :1-16.
33. Abbasi E, Rajaei A, Bayyazi MH, Jafarian Yasar H. Predicting the Tendency to Risky Behaviors According to Parenting Style and Mental-Affective Atmosphere Perception of the Family with the Mediation of Healthy Life Style in the Adolescents. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ). 2022;10(10):119-32.
34. Baumrind D. The influence of parenting style on adolescent competence and substance use. The journal of early adolescence. 1991;11(1):56-95. [DOI:10.1177/0272431691111004]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Designed & Developed by : Yektaweb